خطبه اول: 94/12/28

توصیه به تقوی:

قال رسول الله صلى الله علیه و آله :

لا یَزالُ النّاسُ بِخَیرٍ ما اَمـَروا بِالمَعروفِ وَ نَهَوا عَنِ المُنـکَرِ وَ تَعاوَنوا عَلَى البِرِّ وَ التَّقوى فَاِذا لَم یَفعَلوا ذلِکَ نُزِعَت مِنهُمُ البَرَکاتُ وَ سُلِّطَ بَعضُهُم عَلى بَعضٍ وَ لَم یَکُن لَهُم ناصِرٌ فِى الارضِ وَ لا فِى السَّماءِ.

تا زمانى که مردم، امر به معروف و نهى از منکر نمایند و در کارهاى نیک و تقوا به یارى یکدیگر بشتابند، در خیر و سعادت خواهند بود، اما اگر چنین نکنند، برکت ها از آنان گرفته شود و گروهى بر گروه دیگر سلطه پیدا کنند. نه در زمین یاورى دارند و نه در آسمان.

موضوع: راههای رسیدن به احسن الحال

نوروز كه نامي براي مواجه شدن با روزي نو و تازه است در آغاز هر سال جديد خورشيدي چشمان هر مسلمان ايراني را به طبيعتي سر سبز و بهاري بس زيبا روشن مي كند و نشاط و اميد را در دل آدمي دو چندان مي نمايد و اين اغازي بسيار زيبا و دوست داشتني براي رسيدن به آينده اي بهتر خواهد بود .

و اتفاقا همین آینده بهتر و وضعیت بهتر را در دعای تحویل سال از خدای عزوجل درخواست می کنیم

یا مقلب القلوب الابصار، یا مدبر اللیل والنهار ، یا محول الحول والاحوال، حول حالنا الی احسن الحال.

اما سخن در این باره است که مقصود از احسن الحال یا وضعیت برتر چیست؟ یعنی ما در حقیقت چه چیزی را از خداوند طلب می کنیم، په خوب ایت که بدانیم چه از خداوند می خواهیم.

در توضیح این مطلب و پاسخ این پرسش باید چنین بگوییم: سال که نو می‌شود، حالات انسان بر سه گونه است: گاه همانند گذشته و گاه بدتر از گذشته است که این دو حالت، حالت نامطلوب است و حالت مطلوب این است که سال که نو می‌شود جان نیز نو بشود؛ و وضعیت انسان از گذشته بهتر شود نه مساوی و نه بدتر.

در قرآن کریم آنچه بیان شده رفتار بهتر است و ا ز احوال بهتر چیزی به میان نیامده است.

قرآن می‌فرماید:  ایُكُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً»(ملك/2).

 در سوره كهف خداوند می‌فرماید: «لِنَبْلُوَهُمْ أَیُّهُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً»(كهف/7)  ما مردم را آزمایش می‌كنیم تا ببینیم كه کدام عملشان بهتر است.

 امام صادق می‌فرمایند منظور از احسن عملاً، اكثر عملا یعنی عمل زیاد نیست. زیادی عمل مهم نیست و نیكی عمل مهم است.

اما پرواضح است که احسن اعمال وقتی از انسان سر می زند و صادر می شود که انسان از احسن اعمال هم برخوردار یاشد، چرا که رفتار انسان بعد از شکلگیری میل به آن و تاسیس حال آن در قلب آدمی است، یعنی قلب که حالش خوب باشد ، مغز انسان نی زبر کار خوب فرمان میدهد، پس حال خوب همان قلب سلیم است و احسن اعمال همان عمل صالح.

نمادهایی از احسن الحال

1 - ذاکر خدا بودن د رهمه احوال

تحقّق ويژگى مزبور عمل نمودن به يكى از توصيه‏هاى قرآنى به مومنان است.

يَأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ اذْكُرُواْ اللَّهَ ذِكْرًا كَثِيرًا *  وَ سَبِّحُوهُ بُكْرَةً وَ أَصِيلاً . الأحزاب:41 - 42/33  

اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد، خدا را ياد كنيد، يادى بسيار.  و صبح و شام او را به پاكى بستاييد.

انسان های مومن که در پی کمال و احسن الحال هستند هرگز چیزی را بر ذکر و یاد خداوند ترجیح نمی دهند بلکه انس گرفتن با ذکر خداوند برایشان از همه چیز شیرینتر است

رسول گرامی اسلام در حدیثی فرمود: لیس عمل احب الی الله تعالی و لا انجی لعبد من کل سیئه فی الدنیا والاخره من ذکر الله .

قیل : و لاالقتال فی سبیل الله؟

قال: لو لا ذکر الله لم یومر بالقتال. کنز العمال رقم 3931.

هیچ عملی در نزد خدای متعال محبوب تر و هیچ عاملی در نجات بنده از هر گناهی در دنیا و آخرت موثر تر از ذکر خدا نیست.

گفته شد: حتی جنگ در راه خدا؟

فرمود: اگر یاد خدا در میان نبود دستور جنگ داده نمی شد.

بندگان و انسانهای مومن فرمان خداوند را اطاعت می کنند چرا که یاد او را دوست دارند و این یاد سبب ارامش آنها نیز خواهد شد چنانکه قرآن كريم ياد و ذكر او را براى آرامش دلها و قلبها مفيد دانسته است، آن گاه كه مى‏فرمايد: الَّذِينَ ءَامَنُوا وَ تَطْمَئنُّ قُلُوبُهُم بِذِكْرِ اللَّهِ أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئنُّ الْقُلُوبُ . سورة رعد: 28/13.

امام علی(ع) فرمود: المؤمن دائم الذكر ، كثير الفكر ، على النعماء شاكر ، وفي البلاء صابر. غررالحکم: 1933.

انسان مومن صاحب ذکر دایمی و همیشگی و انیشه فراوان و اهل شکر بر نعمت ها و اهل صبو و شکیبایی در بلایا است.

ذکر خداوند یکی از لذت های انسان های عاشق و دوست دار خداوند است چنانکه امام علی(ع) فرمود: الذکر لذه المحبین. غررالحکم: 670.

یعنی یاد خداوند و ذکر او مایه لذت دوستداران خداوند است.

2 - حال عبادت و بندگی داشتن.

احسن الحال از منظر صدیقه طاهره توجه به عبادت و بندگی داشتن است.

 روایتی از حضرت صدیقه طاهره وجود دارد که می‌فرمایند:

مَنْ أصعَدَ الي اللهِ خالِصَ عبادَتهِ اهبطَ اللهُ لَهُ افضَلَ مصلَحَةِ.

هر كس عبادات و كارهاي خود را خالصانه براي پروردگار خويش انجام دهد، خداوند بهترين مصلحت ها و بركات خويش را براي او تقدير نموده و نازل مي كند.

بحار الانوار، ج 67، ص 249

بنابراین حضرت زهرا(س) احسن الحال را در این روایت نشان داده است.

مفهوم این روایت است، کسی که با خدا رابطه صمیمانه ندارد انتظار احسن الحال را نباید داشته باشد.

ما دو نوع زندگی داریم، یک زندگی غافلانه یعنی زندگی که انسان از خدا و از قیامت و از معنویت غافل باشد؛ این بدترین حال است و دوم زندگی ذاکرانه که انسان با یاد خدا زندگی می‌کند؛ در 12 آیه از قرآن آمده است که حواستان باشد که در هیچ حالی از نگاه خدا دور نیستید.

در فرازی از دعای کمیل، حضرت علی (ع) می خوانیم ... و حالی فی خدمتک سرمدا... یعنی وضع مرا طوری قرار ده که دائم در حال بندگی تو باشم.

در دعای عرفه امام حسین‌(ع) می‌خوانیم: «خدایا اگر یک حاجتی به من ندهی هر حاجت دیگری که به من داده باشی سودی برایم ندارد و اگر آن حاجت را برآورده کنی با ندادن هیچ حاجت دیگری من ضرر نخواهم کرد و آن این است که من در مسیر بهشت و رضای تو حرکت کنم و عاقبت به خیر و بهشتی شوم

3 - آشتی با خدا و مردم

دو عنوان را به عنوان نشانه برای احن الحال م یتوان با هم معرفی کرد که  عبارت است از سازش و آشتى با خدا و سازش و آشتى با مردم.

ما هر جا هستيم و هر كيفيت حالى كه داريم، بايد به سمت انس و آشتى‏كردن با خداى متعال پيش برويم، يعنى گناهان را در رفتار خودمان جستجو كنيم و آن‏ها را كنار بگذاريم که همان ت.به است.

و سپس آشتى با مردم، وفا با مردم، نيك‏رفتارى با مردم، نيكوكارى با مردم، يعنى با همه قشرها، مخصوصا با كسانى كه ضعيف‏اند چه ضعيف از لحاظ جسمى، چه ضعيف از لحاظ مالى، چه ضعيف از لحاظ موقعيت اجتماعى و چه ضعيف از لحاظ ندانستن راه و چاه زندگی را سرلوحه رفتار خود قرار دهيم.

اگر در اين جهت پيش برويم و خودمان را لحظه به لحظه پيراسته‏تر كنيم، آن وقت، تحويل حال به احسن حال، انجام گرفته است

4 - انتظار فرج.

یکی دیگر ا زموارد یکه به عنوان احسن الحال در روایات وارد شده و در زندگی ما نیز می تواند موثر واقع شود و احست الحال را در ما ایجاد کند، توجه به انتظار فرج است.

انتظار فرج یکی از مصادیق احسن الحال است.

امام صادق‏عليه السلام نيز در ضمن سفارش‏هاى خود به ابوحنيفه مى‏فرمايند: ... وَ أفضَلُ الأعمالِ انتِظارُ الفَرَجِ مِنَ اللَّهِ.

 امام سجادعليه السلام منتظران را برترين مردم همه روزگاران برمى‏شمارند:

 ... إنّ أهلَ زَمانِ غَيبَتِهِ القائِلونَ بِإمامَتِهِ المُنتَظِرونَ لِظُهُورِهِ أفضَلُ مِن كُلِّ أهلِ زَمانٍ.

 آن گروه از مردم عصر غيبتِ امام دوازدهم كه امامت او را پذيرفته و منتظر ظهور او هستند برترين مردم همه روزگاران هستند.

از امام صادق‏عليه السلام روايت ديگرى به اين شرح در فضيلت منتظران به عنوان مصادیق احسن الحال وارد شده است:

 طُوبى لِشيعَةِ قائِمِنَا الْمُنْتَظِرينَ لِظُهُورِهِ فى غَيْبَتِهِ وَ الْمُطيعينَ لَهُ فى ظُهُورِهِ أُولئِكَ أَوْلِياءُ اللَّهِ الَّذينَ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ.

 خوشا به حال شيعيان قائم ما كه در زمان غيبتش چشم به راه ظهور او هستند و در هنگام ظهورش فرمانبردار او، آنان اولياء خدا هستند، همان‏ها كه نه ترسى برايشان هست و نه اندوهگين شوند.

5 - دو تحول و یک تدبیر سبب رسیدن به احست الحال می شود.

آن دو تحول که در کنار هم باید قرار بگیرد یکی تحول آدمی است و دیگری تحول جهان است ، که د ردعای تحویل سال امده است تحول در انسان ؛مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ و تحول در جهان ؛ مُحَوِّلَ الْحَوْلِ است که البته پس از آنها تدبیر در جامعه نیز موثر است

خطبه دوم: 94/12/28

توصیه مجدد به تقوی:

مناسبتها:

آغاز سال جدید سال 1395 هجری شمسی.

سال جدید یکدوره جدیدی از زندگی انسانی است که با بهار طبیعت همراه می شود و درس های بهار نیز می تواند برای ما آموزنده باشد.

البته در خراسان این سال نو همیشه یا یک پدیده بسیار زیباتری همراه است که آن حضور با برکت و افتخار آفرین مقلم معظم رهبری در آغاز سال در حرم مطهر رضوی و سخنرانی ایشان خواهد بود.

حضور و سخنرانی  ایشان در آغاز سال در حقیقت تزریق توشه راه یک سال به ملت ایران است که از کنار مضجع منور حضرت امام الرئوف انجام می شود، به همین منظور ا زهمه مردم برای شرکت در این مراسم دعوت می می کنیم.

ايام عيد نوروز ظاهر خوبي دارد يعني فرصتي براي ديد و بازديد و سفر و شادي است و شهرها و روستاها و خانه‏ها براي پذيرايي آماده است و هواي معتدل همراه با سبزي زمين و شكوفه‏هاي درختان و امثال آن به چشم مي‏خورد، اما بسیار سزاوار است كه اين ظاهر زيبا با باطني همراه باشد و تبريك ظاهري همراه با بركت عملي باشد.

از این فرصت توجه به اموری می تواند عید را برای ما و بلکه برای همگان مبارک گرداند و از برکت آن نیز بهره مند شویم.

1 - دید و بازدید ها بر مبنای آشتی و الفت قلبی میان همه فامیل ها باشد نه با یک عده رفت آمد کنیم و با عده ای دیگر قهر باشیم.

2 - دید و بازدیدها با هدف رفع مشکلات گرفتاران باشد اعم از گرفتاریهای اقتصادی و یا فرهنگی همانند اختلافات خانوادگی و یا زندانی بودن افراد.

3 - در ایام عید و دیدو بازدید ها از موقعیت ثروتمندان برای رفع فقر از خانواده کمک بگیریم.

4 - با سوادان خانواده برای رفع شبهات در خانواده ها کوشش کنند و معلم و مربی خوبی را به سایرین معرفی کنند.

5 - در عید دیدنی ها بزرگتر ها راهنمای تحصیلی کوچکترها باشند.

6 - جلسات عید دیدنی را به یک فضای بسیار جذاب امر به معروفی البته با حلاوت و شیرینی تبدیل کنیم و از واقع شدن افراد در گناه جلوگیری کنیم.

7 - به خانواده های شهیدان در میان خانواده ها توجه بیشتر داشته باشیم.

8 -  به خانواده ها بیاموزیم که از خادمان مردم در ایام نوروز تقدیر کنند.

9 - مجردان را به ازوداج و بزرگتر ها را به تشویق فرزندانشان براي ازدواج تشویق نماییم.

10 - تقويت روحيه ديني در ميان خانواده ها.

11 -  توجه به ضرورت پرهيز از چشم هم چشمي در خانواده ها.
12 - ترویج روحيه سازگاري ميان زن ها  و شوهرها.

13 - تاكيد بر اصل حجاب و پوشش در جامعه و رعايت اصول و ضوابط شرعي و ديني در ميان اعضاي فاميل بويژه رعايت ارتباط با محرم و نامحرم.
14 - تقويت روحيه اسلامي و ايراني و دفاع ا زنظام و ارزشهاي نظام